Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.
Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej
Powróć do: Sołectwa i Osiedla

Sołectwo Witosław

Pierwsze wzmianki o Witosławiu pojawiły się w 1395 roku. Źródła pisane wspominają o niejakim Szamborze herbu Prawdzic z rodu Witosławskich, który   w czternastym wieku był właścicielem miejscowości Witosław i ziem do niej należących. Witosławscy przybyli do Polski z Niemiec w czasach wojen z Krzyżakami. Legitymowali się Herbem Prawdzic, który znamionował również tak zasłużone dla Polski nazwiska jak Bielscy, Gostomscy, Sarbiewscy czy Sierakowscy. Nie wiadomo dokładnie kiedy i w jakich okolicznościach  Witosław przestał być ich własnością. Kolejnymi właścicielami Witosławia byli: przed rokiem 1539 Maciej Rynarzewski,  a po 1539 roku Maciej z Czasowa. W 1673 r. właścicielem Witosławia został Paweł Żychliński, a w 1744 r. Władysław Krzycki, natomiast w 1773 r. Józef Krzycki, a następnie Koczorowscy.


Na przełomie XV i XVI wieku następował bardzo szybki rozwój Witosławia związany  z gospodarczym rozwojem Krajny. Kwitła gospodarka agrarna, rozwijał się handel. Przez Nakło, Mroczę, Więcbork, Sępólno, Tucholę i Starogard Gdański wiódł jeden z głównych szlaków handlowych łączących Wielkopolskę z Gdańskiem, nazywany „via nova” w znacznej mierze przyczyniający się do rozkwitu tego regionu.


Chłopi z Witosławia uprawiali przede wszystkim żyto, w dalszej kolejności owies, pszenicę, jęczmień i groch, stosując przy tym system trójpolówki. Plony uzyskiwali dosyć niskie, sporo żywności w postaci warzyw dostarczały przyzagrodowe ogrody warzywne. W XVI i XVIII w. W Witosławiu funkcjonowała karczma, młyn, rzemieślnicy.


Kolejne lata świetności Witosławia przypadają na okres, gdy miejscowość należała do rodziny Koczorowskich. Za czasów Tertuliana Koczorowskiego miejscowość liczyła 15 domostw i 134 mieszkańców. W chwili jego śmierci Witosław Liczył 25 domostw, 365 mieszkańców, z czego 362 było katolikami, a cały majątek ziemski wynosił 1807 hektarów.
Miejscowość na tle okolic wyróżniała się tym, że zdecydowanie przeważała ludność polskiego pochodzenia. Do Witosławia należał w tym czasie folwark Witosławek i Orle. W 1854 Adolf Koczorowski, syn Terturiana zorganizował pierwszą szkołę   w Witosławiu, miała ona program ograniczony do nauki czytania i pisania w dwóch językach, rachowania, religii oraz praktycznej nauki ogrodnictwa i sadownictwa. Koczorowscy wiele czasu i prywatnych nakładów przekazywali na rzecz szkoły. W budynku dawnej poczty prowadzona była przez siostrę zakonną ochronka dla dzieci, którą również współfinansowali Koczorowscy. Do znacznego rozwoju Witosławia przyczyniło się także wybudowane przez Prusaków w 1892 roku połączenie kolejowe Nakło-Chojnice oraz budowa kolejki wąskotorowej, którą podjęto głównie z myślą o przewozie buraków cukrowych z okolicznych plantacji do cukrowni w Rudkach koło Nakła.


Kolejnym ważnym wydarzeniem w dziejach Witosławia było powołanie tuż po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1919 roku przez uczestników walk wyzwoleńczych Towarzystwa Powstańców i Wojaków, którego sztandar do dzisiaj znajduje się w muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle nad Not. Na działalność witosławskich wojaków ówczesny właściciel Witosławia Karol Koczorowski przeznaczył niewielką działkę pod parkiem dworskim, gdzie powstała strzelnica. Odbywały się tam spotkania członków oraz zawody strzeleckie i jeździeckie. W zabawach uczestniczyły całe rodziny. Podczas II wojny światowej pan Anastazy Prusak z narażeniem życia przechowywał sztandar w drewnianej skrzyni zakopanej w ogrodzie, a następnie na strychu i w gołębniku. W czasie II wojny światowej gospodarstwo rolne Koczorowskich przejęli Niemcy,  a okoliczna ludność została zmuszona do pracy na rzecz III Rzeszy. Ostatni właściciel Witosławia, Franciszek Koczorowski zginął zaraz na początku II Wojny Światowej w 1939 roku. W sylwestra roku 1939/40 spaliła się część dworu, spłonęły wtedy meble i ogromna część archiwów, pozostałe przedmioty zostały rozkradzione. Po wojnie na podstawie reformy wywłaszczeniowej z 6 września 1944 roku część majątku rozparcelowano pomiędzy okolicznych mieszkańców, pozostała część została przekształcona w Państwowe Gospodarstwo Rolne. Byli pracownicy majątku, którzy wykupili ziemie od ówczesnych władz nie gospodarowali na nich długo, po pewnym czasie spora część rozparcelowanego majątku została ponownie przyłączona do PGR-u Witosław.  W Państwowym Gospodarstwie Rolnym zatrudnienie znalazło kilkuset mieszkańców Witosławia.


Lata powojenne to rozkwit Witosławia. W 1949 roku na terenie wsi założono bibliotekę  gminną, później pobudowano pierwszy na Pomorzu w powojennej Polsce Wiejski Dom Kultury, a w 1961 roku oddano do użytku szkołę 1000-latkę, ośrodek zdrowia, zakład mechanizacji i mieszalnię pasz. W latach 1990/91 nastąpiła likwidacja PGR.


W skład Sołectwa wchodzą miejscowości: Witosław, Orle

 

Sołtys i Rada Sołecka Sołectwa Witosław

Statut

 

 

 

 

 

 

 

DO GÓRY
Włącz powiadomienia WebPush
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.